Để tham gia giao dịch T+0, các CTCK chỉ cần được cấp phép đầy đủ các nghiệp vụ kinh doanh chứng khoán và có vốn chủ sở hữu không thấp hơn mức vốn pháp định. Danh mục các cổ phiếu được tham gia giao dịch T+0 cũng không còn bị bó hẹp trong VN30 và HNX30.

Mới đây, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCK) đã công bố Dự thảo lần 2 thông tư thay thế Thông tư 74/2011 của Bộ Tài chính hướng dẫn giao dịch trên TTCK để tiếp tục lấy ý kiến từ các thành viên thị trường.

 So với bản dự thảo đã được công bố & lấy ý kiến ngày 5/6/2015, bản dự thảo này đã có nhiều điểm mới bổ sung liên quan đến giao dịch mua cổ phiếu quỹ của tổ chức phát hành. Quy định về Giao dịch trong ngày (T+0) cũng đã có nhiều điểm thay đổi theo hướng nới lỏng hơn các quy định cho các CTCK khi tham gia.

Nới điều kiện về vốn đối với CTCK

Cụ thể, thay vì yêu cầu vốn điều lệ tối thiểu 800 tỷ đồng như trước, các CTCK chỉ cần duy trì vốn chủ sở hữu không thấp hơn mức vốn pháp định theo quy định pháp luật chứng khoán.

Theo quy định tại Dự thảo trước đó, chỉ có khoảng 10 CTCK hiện nay có thể đáp ứng được mức vốn điều lệ yêu cầu, tương đương chỉ 11% số công ty chứng khoán trên thị trường.

Nếu áp dụng điều kiện VĐL 800 tỷ đồng, chỉ 11% CTCK được GD trong ngày

 Tuy nhiên, các CTCK vẫn phải thỏa mãn các điều kiện đã đề cập trước đó như được cấp phép đầy đủ các nghiệp vụ kinh doanh chứng khoán, đã trích lập đầy đủ các khoản dự phòng, không có lỗ trong 2 năm gần nhất và duy trì tỷ lệ vốn khả dụng đạt tối thiểu 220% liên tục trong mười hai (12) tháng gần nhất trước tháng nộp hồ sơ báo cáo về việc đăng ký môi giới giao dịch trong ngày.

Theo quy định hiện hành, mức vốn pháp định cần thiết để được thực hiện toàn bộ các nghiệp vụ kinh doanh chứng khoán gồm môi giới, tự doanh, bảo lãnh phát hành và tư vấn đầu tư là 300 tỷ đồng.

Mở rộng danh mục chứng khoán

Theo Dự thảo Thông tư cũ, giao dịch mua bán trong ngày chỉ được thực hiện đối với các cổ phiếu trong danh mục các chỉ số VN30, HNX30 và chứng chỉ các quỹ đầu tư niêm yết trên SGDCK.

Tuy nhiên, sau khi lấy ý kiến từ các thành viên thị trường, danh mục cổ phiếu giao dịch trong ngày đã được mở rộng hơn. Theo đó, danh mục này sẽ bao gồm các cổ phiếu trong danh mục cổ phiếu niêm yết, chứng chỉ các quỹ đầu tư niêm yết được Giao dịch mua ký quỹ.

Mặc dù mở rộng hơn danh mục chứng khoán nhưng UBCKNN lại bổ sung thêm quy định giới hạn Tổng giá trị giao dịch.

Theo đó, tổng giá trị giao dịch mỗi ngày của một công ty chứng khoán, bao gồm cả lệnh mua và lệnh bán, không được vượt quá một tỷ lệ nhất định so với vốn chủ sở hữu của công ty đó tại BCTC đã được kiểm toán hoặc BCTC bán niên gần nhất đã soát xét, đồng thời tối đa không được vượt quá một tỷ lệ nhất định so với giá trị giao dịch bình quân/ngày của tháng liền trước của chính CTCK đó.

Số chứng khoán được phép giao dịch trong ngày tại mỗi công ty chứng khoán không được vượt quả một tỷ lệ nhất định so với số chứng khoán đang lưu hành. Các tỷ lệ nêu trên thực hiện theo quy chế của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước.

Nhà đầu tư có trách nhiệm đảm bảo lượng CK cùng loại mua và bán trong ngày bằng nhau

Dự thảo Thông tư 74 lần 2 cũng đặt nặng hơn trách nhiệm của nhà đầu tư. Theo đó, nhà đầu tư có trách nhiệm đặt các lệnh giao dịch, bảo đảm số chứng khoán trên các lệnh bán phải bằng với số chứng khoán cùng loại trên các lệnh mua trong cùng ngày giao dịch, và ngược lại.

Trường hợp số chứng khoán của lệnh bán đã thực hiện nhiều hơn số chứng khoán của lệnh mua đã thực hiện thì công ty chứng khoán có trách nhiệm thực hiện cho vay theo quy trình hỗ trợ thanh toán.

Hoạt động cho vay chứng khoán chỉ nhằm mục đích hỗ trợ thanh toán khi nhà đầu tư không có đủ số chứng khoán để chuyển giao.

Điều 12, Dự thảo Thông tư quy định, tại ngày giao dịch (T), CTCK có trách nhiệm cho nhà đầu tư vay lượng chứng khoán còn thiếu từ nguồn tự doanh của CTCK hoặc vay từ các thành viên khác, hoặc từ các nhà đầu tư khác hoặc vay trên hệ thống của TTLKCK. Tới ngày T+1, công ty chứng khoán có trách nhiệm thực hiện giao dịch mua bắt buộc, bảo đảm có đủ chứng khoán để hoàn trả trong các giao dịch vay trước đó.

Dự thảo cũng quy định cụ thể, trường hợp nhà đầu tư đặt lệnh bán trước khi đặt lệnh mua, hoặc khối lượng giao dịch của lệnh bán nhiều hơn khối lượng giao dịch của lệnh mua đã đặt trước đó, hoặc lệnh giao dịch vượt quá hạn mức giao dịch tối đa mà khách hàng được thực hiện, công ty chứng khoán có trách nhiệm từ chối không thực hiện lệnh giao dịch của khách hàng trong trường hợp công ty chứng khoán không thể bảo đảm có đủ chứng khoán để chuyển giao tại ngày thanh toán.

Thanh Thủy