Ngày 16/05/2015, hiệp hội Các nhà đầu tư tài chính Việt Nam (VAFI) lần thứ 2 có công văn kiến nghị Sabeco và Habeco thực hiện niêm yết và thoái toàn bộ vốn Nhà nước.

Sau khi VAFI có văn bản 863/HHĐTTC ngày 10/05/2016 gửi Bộ Công thương đề nghị Sabeco & Habeco phải thực hiện ngay việc niêm yết theo QĐ 51/2014/QĐ-CP ngày 15/9/2014 của Thủ tướng Chính phủ.

Đại diện của Sabeco là ông Lê Hồng Xanh và đại diện Bộ Công thương ( ông Phan Đăng Tuất – Vụ trưởng, thường trực Ban Chỉ đạo Đổi mới phát triển doanh nghiệp của Bộ Công thương có phản hổi rằng “ Sabeco chưa đủ điều kiện niêm yết nên đã không thực hiện niêm yết, họ vin rằng để Sabeco được niêm yết thì cổ phần nhà nước phải dưới 80%/vốn điều lệ”

Nhận được phản hồi, VAFI đã đưa ra những ý kiến phản bác lại lập luận trên với khẳng định “Sabeco & Habeco hoàn toàn đủ điều kiện niêm yết”.

Theo VAFI, Nếu chiếu theo qui định Tại Điểm d Điều 8 nghị định 14/2007/NĐ-CP ngày 19/1/2007 của Chính phủ thì Sabeco và Habeco không đủ điều kiện niêm yết tại thời điểm đó vì cổ phần nhà nước chiếm tới gần 90% tại Sabeco và 82% tại Habeco.

Tuy nhiên Chính phủ đã kịp thời ra Nghị quyết tháo gỡ vướng mắc đó để tạo điều kiện cho nhiều DNNN lớn thực hiện cổ phần hóa gắn với niêm yết chứng khoán. Những ví dụ cụ thể như : Vietinbank thực hiện niêm yết vào ngày 3/7/2009 với tỷ lệ cổ phần nhà nước nắm giữ 89%/VĐL; Vietcombank niêm yết tháng 9/2009 với tỷ lệ cổ phần nhà nước là 90%/VĐL...

Cụ thể, để thể chế hóa pháp luật, ngày 2/8/2010 Chính phủ ban hành Nghị định 84/2010/NĐ-CP nhằm sửa đổi bổ sung một số điều của NĐ 14/2007/NĐ-CP ngày 19/1/2007, tiếp theo đó là Nghị định 58/2012/NĐ-CP ngày 20/7/2012 thay thế cho các NĐ kể trên và có hiệu lực cho tới nay đều cho phép các DNNN thực hiện cổ phần hóa phải gắn với việc niêm yết, bất kể tỷ trọng nhà nước là bao nhiêu, chẳng hạn như BIDV đang niêm yết với cổ phần nhà nước chiếm tới 95%/vốn điều lệ.

VAFI đưa ra lập luận rằng những cá nhân đại diện cổ phần nhà nước tại Sabeco và Habeco có hiểu biết phát luật sơ đẳng về niêm yết DNNN thực hiện cổ phần hóa hay không ?

VAFI cho rằng những người đại diện vốn nhà nước đã cố tính không thực hiện chủ trương của nhà nước với lý do lặp đi lặp lại là không đủ điều kiện.

“Tại sao Thủ tướng lệnh mà cấp dưới không nghe vì họ không thích sự minh bạch, tuy nhiên việc không chấp hành lệnh của thủ tướng là chống lại việc thi hành nhiệm vụ quản lý vốn mà nhà nước giao cho người đại diện” – Vafi đặt vấn đề khá gay gắt.

 Ngoài ra, VAFI cũng kiến nghị Bộ Công thương cần xem xét lại năng lực, phẩm chất đạo đức, ý thức chấp hành pháp luật, ý thức tuân thủ chỉ đạo từ đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước (chính phủ ) của những người đang trực tiếp quản lý vốn nhà nước tại Sabeco & Habeco.

VAFI tỏ ra quan ngại về việc điều 1 số cán bộ công chức từ Bộ Công thương xuống doanh nghiệp làm thành viên Hội đồng quản trị là không đủ tiêu chuẩn nếu xét vào năng lực và kinh nghiệm. Đồng thời VAFI cho rằng đây là 1 điều nguy hiểm về quản trị doanh nghiệp.

VAFI cho rằng nếu như Sabeco & Habeco được niêm yết sớm và nếu như Bộ Công thương lựa chọn được nhân sự giỏi làm người trực tiếp quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp thì giá trị tài sản nhà nước tại 2 doanh nghiệp này phải cộng thêm ít nhất 1 tỷ đô la nữa .

Cuối cùng, VAFI tiếp tục thúc sớm niêm yết Sabeco và Habeco. VAFI tin rằng, sau khi thoái toàn bộ vốn tại Sabeco và Habeco, quản trị doanh nghiệp sẽ tốt lên, thu ngân sách từ các loại thuế , phí sẽ tăng lên còn nếu chậm trễ trong việc thoái vốn hoặc thoái vốn nửa vời cộng với năng lực quản trị yếu kém thì rất có thể nhà nước sẽ không thu được bao nhiêu từ việc thoái vốn sau này .

Huy Nguyên